Nocne skurcze nóg nie dają Ci spać? A może kurcze łapią Cię też w dzień i to w najmniej spodziewanych momentach? Dolegliwość ta potrafi być naprawdę uporczywa i choć jest niepozorna, to bywa bardzo bolesna. Dlatego na tyle, na ile to możliwe, warto spróbować zapobiegać bolesnym skurczom łydek. Aby jednak profilaktyka była świadoma i skuteczna, trzeba dociec przyczyny skurczów. Wyeliminowanie źródła problemu to w wielu przypadkach klucz do sukcesu. Poznaj sposoby zapobiegania skurczom łydek i dowiedz się, jak wygląda leczenie bolesnych skurczów kończyn dolnych.

Spis treści

Czym są skurcze łydek?

Silne i bolesne skurcze łydek powstają poprzez zmianę długości i napięcia włókna mięśniowego, co prowadzi do jego nienaturalnego naprężenia. W większości przypadków są nagłe, mogą dokuczać szczególnie w nocy, a u osób aktywnych fizycznie podczas wysiłku. Jeden skurcz może trwać od kilku, do nawet kilkudziesięciu sekund.

Źródłem silnych skurczów podudzi są wyładowania w obrębie nerwów ruchowych¹. Mogą towarzyszyć przewlekłym chorobom lub ich przyczyna może być idiopatyczna (nieuchwytna)².

Bolesne skurcze mięśni łydek – przyczyny

Skurcze łydek mogą być objawem poważnych chorób. Wśród możliwych przyczyn kurczów mięśniowych wymienia się m.in. takie choroby i problemy jak³:

przewlekła niewydolność żylna (żylaki),
niedokrwienie kończyn (miażdżyca zarostowa),
zaburzenia neurologiczne (polineuropatia),
zaburzenia elektrolitowe (niedobór potasu, magnezu lub wapnia).

Inne częste przyczyny skurczy łydek to: otyłość, cukrzyca, choroby tarczycy, miażdżyca, nowotwory czy różne stany zapalne². Ich powstawaniu mogą też sprzyjać różne czynniki jak siedzący tryb życia, picie dużych ilości napojów kofeinowych, ciąża, nadużywanie alkoholu.

Co na skurcze mięśni nóg?

Pierwszym odruchem, gdy pojawi się skurcz i łydka zaczyna drętwieć, jest często próba rozmasowania bolesnego miejsca. W takiej sytuacji jednak lepsze efekty przynosi rozciągnięcie mięśni poprzez całkowite wyprostowanie nogi i trzymanie palców stóp ręką. Sprawdzony domowy sposób na skurcze łydek w nocy to również ciepły kompres.

Ponadto w aptekach bez recepty dostępne są leki pozwalające zmniejszyć występowanie skurczy nóg. Skuteczność w ich łagodzeniu wykazują zwłaszcza preparaty z diosminą. Składnik ten zmniejsza rozszerzalność naczyń oraz zastój żylny. Po leki tego typu można sięgnąć zwłaszcza przy przewlekłej niewydolności żylnej, ponieważ zmniejszają dyskomfort związany z chorobą^4,5.

Skurcze w łydkach – jak im zapobiegać?

Poniżej przedstawiamy metody zapobiegania występowaniu kurczy w obrębie łydek:

Zadbaj o odpowiednie nawodnienie poprzez picie dużych ilości wody. Pozwoli to stale uzupełniać elektrolity. Pamiętaj, że odwodnienie może prowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej.
Wzbogać swoją dietę o produkty bogate w magnez.
Zbadaj krew, a jeśli w wynikach widoczne będą niedobory składników mineralnych, uzupełnij je przy pomocy odpowiednich preparatów⁶. Chodzi tutaj przede wszystkim o sód, wapń, magnez i potas.
Unikaj zakładania nogi na nogę i siedzenia na nogach („po turecku”).
Wprowadź do swojego życia aktywność fizyczną. Na początek mogą być to spacery, byle odbywały się regularnie. Możesz też postawić na inny rodzaj wysiłku fizycznego, np. pływanie lub jazdę na rowerze.
Unikaj długiego przebywania w jednej pozycji, staraj się robić przerwy w pracy.
Przeanalizuj działania leków, które przyjmujesz na stałe. Niektóre mogą nasilać skurcze. Jeśli któryś z przyjmowanych przez Ciebie preparatów wykazuje takie działanie, koniecznie poinformuj o tym swojego lekarza. Nie rezygnuj z przyjmowania leku na własną rękę ani nie modyfikuj zaleconych dawek bez konsultacji ze specjalistą.

Bibliografia:

Allen RE, Kirby KA. Nocturnal leg cramps. Am Fam Physician. 2012;86(4):350-355.

Monderer RS, Wu WP, Thorpy MJ. Nocturnal leg cramps. Curr Neurol Neurosci Rep. 2010;10(1):53-59.
Frołow M., Kurcze mięśniowe, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2012 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/lista/60817,kurcze-miesniowe (dostęp: 2023.02.26.)).
Kocić I.: Diosmina — skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania. Forum Medycyny Rodzinnej 2014; 8(2): 56-63.
Staszkiewicz W., Raciborski W., Słowiński P., Dąbek P.: Zmiana jakości życia pacjentów z przewlekłą chorobą żylną po ośmiotygodniowym leczeniu preparatem Diosminex®. Chirurgia Polska 2011; 13(1): 5-10.
Herman P., Badanie stężenia elektrolitów – sód, potas, wapń, magnez, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2019 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/99724,badanie-stezenia-elektrolitow-sod-potas-wapn-magnez (dostęp: 2023.02.26.)).