Najzimniejsze miejsce na Ziemi. Jak wygląda tam życie?

Pytanie, jakie jest najzimniejsze miejsce na Ziemi, fascynuje ludzi od dziesięcioleci. Ziemia jest miejscem ogromnych kontrastów klimatycznych – od gorących pustyń po lodowate tereny Arktyki i Antarktyki. Chociaż na obu biegunach temperatura może drastycznie spadać, jedno miejsce na świecie jest oficjalnie uważane za najzimniejsze ze wszystkich. Odpowiedzią na pytanie najzimniejsze miejsce na Ziemi jest Stacja Wostok, położona na Antarktydzie. W tym artykule przyjrzymy się temu, dlaczego Stacja Wostok zdobyła to tytułowe miejsce, jakie są inne lodowate tereny, a także co sprawia, że warunki tam są tak ekstremalne.

Najzimniejsze miejsce na Ziemi

Stacja Wostok, położona na wysokości ponad 3 488 metrów nad poziomem morza w sercu Antarktydy, jest miejscem, gdzie zanotowano najniższą temperaturę w historii naszej planety. Najniższa temperatura zarejestrowana na Ziemi wynosiła -89,2°C i miała miejsce 21 lipca 1983 roku na terenie tej stacji badawczej. To zdumiewająco niskie wskazanie uczyniło Stację Wostok oficjalnie najzimniejszym miejscem na Ziemi.

Dlaczego Stacja Wostok jest tak zimna?

Stacja Wostok znajduje się w głębi Antarktydy, na tzw. Wschodniej Antarktydzie, na jednym z największych lodowych płaskowyżów. Wysoka wysokość nad poziomem morza, suchość powietrza, mała ilość opadów oraz długie, ciemne zimy sprawiają, że warunki klimatyczne na tym obszarze są wyjątkowo surowe. Słońce przez większość roku jest niewidoczne, co przyczynia się do długotrwałych okresów mrozów. Do tego dochodzi brak naturalnych źródeł ciepła, jak i cyrkulacja zimnego powietrza związanego z potężnymi wiatrami katabatycznymi, które zstępują z wyżyn w kierunku niższych terenów.

Jak wygląda życie na Stacji Wostok?

Pomimo ekstremalnych warunków, Stacja Wostok jest nieustannie zamieszkana przez naukowców i badaczy, którzy prowadzą tam badania nad klimatem, lodowcami, a także badają jezioro subglacjalne Wostok, które leży pod grubą na kilka kilometrów warstwą lodu. Życie na Stacji Wostok jest ekstremalne – temperatury mogą spaść tak nisko, że przebywanie na zewnątrz staje się niemożliwe. Budynki muszą być ogrzewane niemal bez przerwy, a wszelkie czynności na zewnątrz wymagają specjalistycznych ubrań, które chronią przed odmrożeniami.

Woda jest tam pozyskiwana przez topnienie lodu, a żywność i paliwo dostarczane są w sezonie letnim, gdy warunki są nieco bardziej sprzyjające. Naukowcy muszą radzić sobie nie tylko z ekstremalnym zimnem, ale także z izolacją oraz monotonią, ponieważ teren Antarktydy jest jednym z najbardziej odludnych na Ziemi.

Jezioro Wostok – pod lodową pokrywą

Stacja Wostok jest znana nie tylko z najniższej zarejestrowanej temperatury, ale również z Jeziora Wostok, które znajduje się bezpośrednio pod stacją, głęboko pod lodem. Jest to jedno z największych jezior subglacjalnych na świecie i przez miliony lat było odizolowane od reszty planety. Uważa się, że warunki panujące w jeziorze mogą być zbliżone do tych, które mogłyby panować na innych planetach lub księżycach Układu Słonecznego, co czyni je obiektem zainteresowania astrobiologów. Naukowcy wierzą, że w jeziorze mogą istnieć unikalne formy życia, które dostosowały się do tych ekstremalnych warunków.

Inne najzimniejsze miejsca na Ziemi

Chociaż Stacja Wostok jest uznawana za najzimniejsze miejsce na Ziemi, istnieją inne obszary, które również odznaczają się ekstremalnie niskimi temperaturami. Oto kilka z nich:

• Płaskowyż Antarktyczny – cała Antarktyda jest miejscem ekstremalnie niskich temperatur. Na Płaskowyżu Antarktycznym, gdzie znajdują się inne stacje badawcze takie jak Dome A czy Dome C, regularnie notuje się temperatury poniżej -80°C.
• Oymyakon, Rosja – uważana za najzimniejszą zamieszkaną miejscowość na świecie. W Oymyakon zanotowano najniższą temperaturę -67,7°C. Życie w tej części Syberii wymaga ogromnej wytrzymałości, a mieszkańcy muszą przystosować się do ekstremalnych mrozów przez większą część roku.
• Verkhoyansk, Rosja – inne miasto w regionie Syberii, które również może pochwalić się ekstremalnie niskimi temperaturami. Najniższa zanotowana temperatura w Verkhoyansk wyniosła -67,8°C.

Dlaczego Antarktyda jest tak zimna?

Antarktyda to kontynent, który jest nie tylko najzimniejszy, ale także najbardziej wietrzny i suchy. Jednym z głównych powodów, dla których Antarktyda jest tak zimna, jest jej położenie geograficzne. Kontynent znajduje się na południowym biegunie, co oznacza, że przez większą część roku Słońce nie pojawia się na niebie lub jest widoczne tylko przez krótki czas. Do tego dochodzi fakt, że Antarktyda jest pokryta grubą warstwą lodu, która odbija większość promieniowania słonecznego, zapobiegając jego pochłanianiu i nagrzewaniu powierzchni.

Dodatkowo, Antarktyda jest otoczona przez Ocean Południowy, który tworzy prąd okołobiegunowy, izolując kontynent od cieplejszych mas powietrza. Ta izolacja sprawia, że zimne powietrze pozostaje nad Antarktydą, a temperatury pozostają ekstremalnie niskie.

Jak radzić sobie z ekstremalnym zimnem?

Życie i praca w jednym z najzimniejszych miejsc na Ziemi wymaga odpowiedniego przygotowania. Naukowcy i badacze pracujący na Antarktydzie muszą mieć dostęp do odpowiedniej odzieży chroniącej przed ekstremalnym zimnem. Wykorzystywane są specjalistyczne kombinezony, które utrzymują ciepło ciała, a także specjalne rękawice, buty i nakrycia głowy.

Przetrwanie w takich warunkach to również kwestia odpowiedniej diety, która dostarcza wystarczającej ilości kalorii. W zimnym klimacie organizm zużywa więcej energii, aby utrzymać ciepłotę ciała, dlatego dieta musi być bogata w tłuszcze i białko. Ważne jest również picie dużej ilości płynów, ponieważ odwodnienie może wystąpić nawet w niskich temperaturach.