Wiele osób zastanawia się, dlaczego mleko kipi podczas gotowania. W końcu, nie z każdą cieczą tak jest. Woda podnoszona do wysokiej temperatury będzie wrzała. Olej po jakimś czasie zaczyna się po prostu palić. A co z mlekiem?
Jeśli kipienie mleka było dla Ciebie dotychczas zagadką, to najwyższy czas ją rozwiązać! Okazuje się, że wystarczy trochę wiedzy z dziedziny chemii i fizyki i wszystko stanie się jasne! Dodatkowo możesz poznać sposoby na uniknięcie zalanej kuchenki!
Dlaczego mleko kipi – skład mleka
Aby znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego mleko kipi, konieczna jest znajomość składników, z których się składa! W mleku znajduje się bowiem duża ilość tłuszczu oraz białka.
Białko jest z bardzo specyficzną substancją, która podczas zetknięcia z wysoką temperaturą, zmienia swój stan skupienia. Białko, z gęstej cieczy, przechodzi w substancję stałą.
Wówczas zmienia lekko również swoje zabarwienie. Z przezroczystego, na białe. Z pewnością mieliście okazję to zaobserwować, robiąc jajecznicę czy spożywając jajko na miękko, gdzie widać już ścięte białko i to, które jeszcze nie zmieniło swojego stanu skupienia.
Kipienie mleka – reakcja krok po kroku
W mleku połączone są cząsteczki białka oraz tłuszczu. Z tego względu, podczas zwiększania temperatury cieczy, na powierzchni tworzy się kożuch. Jest to nieprzepuszczalna warstwa, która utrudnia swobodne wydostawanie się pary wodnej na zewnątrz.
Białko oraz tłuszczu są odpowiedzią na to, dlaczego mleko kipi. Białko ulega deformacji, tworząc warstwę nieprzepuszczalną, którą dodatkowo wzmacnia tłuszcz.
Nagromadzona para wodna tworzy pianę. Wraz ze wzrostem temperatury rośnie także ilość piany, która w końcu eksploduje. Tak właśnie dochodzi do wykipienia mleka. Są jednak sposoby, by go uniknąć!
Sposoby na to, by mleko nie kipiało
Na rynku dostępne są garnki, przeznaczone do gotowania mleka. Dzięki ich strukturze oraz właściwościom mleko nie kipi. Co ciekawe, nie dochodzi również do jego przypalenia, co jest dość często podczas przygotowywania budyniu czy kakao.
Innymi, znacznie mniej kosztownymi rozwiązaniami są te, do których możemy użyć łyżki. W pierwszym wariancie, metalową łyżkę, umieszczamy w garnku. Rozbije ona strukturę cząsteczek tłuszczu i białka – dzięki temu mleko nie będzie kipiało!
Drugim sposobem jest ułożenie drewnianej łyżki na garnku. Zadziała podobnie, jak metalowa łyżka w jego wnętrzu. Dzięki temu Twoja kuchenka już nigdy nie będzie zalana mlekiem a ono przypalone i nieprzyjemne!