15 ciekawostek o niesamowitym zjawisku – tsunami!

Tsunami, to zjawisko, które budzi grozę, ale i fascynację! Większość z nas wie o nim niewiele poza tym, że potrafi wyrządzić naprawdę ogromne zniszczenia i sprawić, że życie tysięcy ludzi zmienia się całkowicie.

Po ogromnych tsunami na Haiti czy w Japonii cały świat kierował swoje oczy w tamtą stronę chcąc nieść pomoc ofiarom potężnego żywiołu i sprawić, by ci, którzy najbardziej na nim ucierpieli jak najmniej odczuli tę katastrofę – niestety, nie zawsze było to możliwe.

Fascynacja, którą budzi tsunami wynika z tego, że jest to żywioł, nad którym nie jesteśmy w stanie panować mimo, że wydaje się, że człowiek na ziemi objął już funkcję swego rodzaju sterownika. To, co jest poza naszym zasięgiem jest więc ciekawe i chcemy zgłębiać wiedzę o tym.

Ciekawostki o tsunami sprawią, że zupełnie inaczej spojrzymy na żywioł, z którym wielu ludziom przyszło stanąć oko w oko! Być może dowiemy się rzeczy, o których dotychczas nie mieliśmy pojęcia! 

1. Co powoduje wybuch tsunami? 

Wiemy, że tsunami, to potężna fala, która jest w stanie zniszczyć budynki, samochody oraz zgasić ludzkie życie w promieniu wielu setek kilometrów od fali uderzeniowej. Możemy jednak nie zdawać sobie sprawy z tego, co jest powodem, dla którego powstaje tsunami.

Ciekawostką o tsunami jest to, że do jego powstania przyczyniają się takie zjawiska jak trzęsienie ziemi, erupcja wulkanu, duże osuwisko czy gwałtowna zmiana ciśnienia atmosferycznego. Oznacza to, że tsunami nie są zagrożone jedynie tereny, na których występują trzęsienia ziemi! 

2. Gdzie najczęściej możemy spotkać tsunami w USA? 

Obecnie naukowcy prowadzą szereg badań nad zjawiskiem tsunami, których celem jest zwiększenie bezpieczeństwa ludności przed kolejnymi atakami żywiołu. Okazuje się, że najbardziej narażonymi na to zjawisko  terenami w Stanach Zjednoczonych są stany Kalifornia, Waszyngton, Oregon, Hawaje oraz Alaska.

Warto o tym pamiętać, jeśli kiedyś chcielibyśmy zamieszkać w którymś z tych stanów. To może być naprawdę duże ryzyko! Przy okazji warto sprawdzać, gdzie w ostatnich latach pojawiło się tsunami – może to być nie tylko ciekawostka, ale i cenna informacja, która zwiększy nasze bezpieczeństwo!

3. Jaka jest prędkość tsunami? 

Fale, które powstają w wyniku podmuchu wiatru poruszają się ze stosunkowo niewielką prędkością. Może ona wynosić maksymalnie niespełna 100 km/h. Ciekawostką o tsunami jest to, że fale, które są przez nie powodowane mogą osiągać prędkość ponad 970 km/h!

Jest to szybkość porównywalna z prędkością, jaką osiągają odrzutowce! Teraz o wiele łatwiej będzie nam sobie wyobrazić, dlaczego tsunami jest aż tak niebezpieczne dla zdrowia i życia ludzi! W żadnym wypadku nie należy go lekceważy, ponieważ jest to żywioł, który ma zdecydowanie potężniejszą moc niż człowiek! 

4. Dlaczego drzewa palmowe są w stanie przetrwać tsunami? 

Prawdopodobnie wielu z nas kojarzy obrazy, występujące na miejscu, gdzie chwilę wcześniej pojawiło się tsunami. W oddali widać wciąż lekko wzburzone morze. Na kolejnym planie pojawia się prawie całkowicie zdewastowana plaża z wyjątkiem…drzew palmowych!

Okazuje się, że nie jest to przypadek. Drzewa palmowe są bowiem naturalnie przystosowane do tego, by przetrwać fale tsunami, uderzające w nie z ogromną siłą. To właśnie dlatego mają tak wysoki pień, na którym nie ma innych gałęzi. Taka konstrukcja sprawia, że drzewo jest stabilne i nie ugina się pod naporem atakujących go fal. 

5. Kiedy po tsunami robi się bezpiecznie? 

Okazuje się, że po uderzeniu pierwszej fali tsunami wcale nie jesteśmy bezpiecznie. Wiele osób popełnia błąd, kiedy po uderzeniu pierwszej fali opuszczają swoje schrony. Ludzie chcą wówczas dotrzeć do swoich domów, by sprawdzić swój dobytek lub zmierzają w kierunku plaży, gdzie chcą pomóc innym poszkodowanym.

Jest to poważny błąd. Ciekawostką o tsunami jest to, że po pierwszej fali nadchodzą fale wtórne, które zabijają ogromną ilość osób, nie mających pojęcia o zagrożeniu, które z nich płynie! (źródło) Pamiętajmy o tym, żeby możliwie długo pozostawać w miejscu schronienia. 

6. Co dzieje się z morzem tuż przed uderzeniem pierwszych fal tsunami? 

Często zastanawiamy się, jak wygląda życie ludzi na kilku minut przed katastrofą. Każdy wypełnia swoje obowiązki, ten, kto może się ewakuuje… A co dzieje się wówczas z morzem? Zdarza się tak, że ze względu na nadchodzące tsunami możemy zaobserwować bardzo ciekawe i rzadko spotykane zjawisko.

Chodzi o cofanie się wód w morzu. Nie chodzi o cofanie się wód o kilka czy nawet kilkadziesiąt metrów w głąb morza. Tuż przed uderzeniem pierwszych fal tsunami morze cofa się niekiedy nawet kilkaset metrów! Wówczas możemy zaobserwować, jak wygląda jego dno. 

7. Skąd wywodzi się nazwa tsunami? 

Niekiedy słysząc jakieś słowo zastanawiamy się nad tym, jaka jest jego geneza. Często w danym języku słowo pojawiło się w nawiązaniu do innego języka, gdzie oznaczało ono coś konkretnego, związanego z danym zjawiskiem. Podobnie wygląda sytuacja, jeśli chodzi o nazwę dla zjawiska, będącego jednocześnie katastrofą, jaką jest tsunami.

Ciekawostką o tsunami jest to, że jego nazwa wywodzi się z języka japońskiego, w którym oznacza bezpośrednio portową falę. Nazwa zjawiska nawiązuje więc bezpośrednio do tego, czym ono jest i gdzie możemy się z nim spotkać. 

8. Jak tsunami wpływa na życie ludzi? 

Może nam się wydawać, że tsunami zabija ludzi, porywając ich w głąb morza, niszcząc domy, które stanowią ich schronienie bądź raniąc ich porwanymi przedmiotami. W rzeczywistości tak jest, ale nie są to jedyne metody za pomocą których żywioł niszczy ludzkie życie.

Okazuje się, że sól, która jest niesiona przez fale tsunami może wnikać w głąb wód gruntowych, znajdujących się na terenie, dotkniętym kataklizmem. Co to oznacza? Że ze względu na duże zasolenie wody na danym terenie jeszcze przez wiele tygodni będą mogli ginąć ludzie, którzy nie będą mieli dostępu do wody zdatnej do picia. 

9. Gdzie najczęściej występuje tsunami? 

Szacuje się, że tsunami wystąpiło już właściwie na na wodach każdego oceanu, który znajduje się na kuli ziemskiej. Nie oznacza to jednak, że ilość powstałych kataklizmów rozkłada się na nich w sposób proporcjonalny. Jest wręcz przeciwnie.

Ciekawostką o tsunami jest to, że aż 80% wszystkich tsunami wystąpiło w strefie, otaczającej Ocean Spokojny. Jest ona nazywana pacyficznym pierścieniem ognia. Biorąc pod uwagę siłę tego olbrzymiego kataklizmu wydaje się, że pierścień ognia, to w pełni uzasadniona nazwa, oddająca grozę i siłę natury w starciu z którą człowiek wydaje się być wyjątkowo bezsilny. 

10. Czy w Europie występuje tsunami? 

Wielu Europejczykom może się wydawać, że tsunami, to problem, dotyczący jedynie Amerykanów, Azjatów czy mieszkańców Afryki. Jednak w rzeczywistości również w Europie zdarzały się przypadki tsunami. Wystąpiły kilka wieków temu – nie oznacza to jednak, że w Europie nie ma możliwości na pojawienie się tego żywiołu.

Pierwszy raz tsunami w Europie pojawiło się na Krecie i otaczających ją wybrzeżach Morza Śródziemnego. Było to w XVI wieku. Następnie tsunami miało miejsce z kolei w Portugalii w połowie XVIII wieku (źródło). Oznacza to, że tsunami było kiedyś zagrożeniem również dla mieszkańców Europy. 

11. Jakie zabezpieczenia przed tsunami występują w Japonii? 

Japonia jest jednym z krajów, w których tsunami występuje wyjątkowo często. Przy okazji ma ogromną, niszczycielską siłę. Aby jak najbardziej zminimalizować ryzyko szkód, wyrządzonych przez żywioł, Japończycy skonstruowali potężny system ostrzegania przed tsunami. Składa się z ponad 1500 sejsmografów. Oprócz tego Japończycy posiadają około 500 podwodnych urządzeń pomiarowych.

Tak rozbudowany system ma na celu jak najszybsze i skuteczne informowanie władz oraz ludności o tym, że nastąpi ryzyko uderzenia fal tsunami. Ciekawostką o tsunami jest to, że roczne utrzymanie tego rodzaju systemu kosztuje japoński rząd około 60 milionów złotych. 

12. Jak zwierzęta reagują na nadchodzące tsunami? 

Człowiek jest istotą, która ma wysoce rozwinięty system komunikacyjno-informacyjny. Dzięki temu ludzie mogą sprawnie przekazywać sobie informacje na temat tego, że zbliża się tsunami i jak należy się zachować w jego trakcie. Niestety – zwierzęta nie posiadają rozbudowanego systemu informowania oraz badań pomiarowych. Mimo to mają umiejętność wyczuwania różnego rodzaju zjawisk.

Przed tsunami na Oceanie Indyjskim w 2004 roku zaobserwowano stada słoni i flamingów, które przemieszczały się w kierunku wyżej położonych terenów. Dodatkowo, zwierzęta w zoo oraz psy nie chciały opuszczać swoich domów, traktując je, jako bezpieczne miejsce schronienia na wypadek katastrofy. 

13. Jak powstaje tsunami? 

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego czym w rzeczywistości jest i jak powstaje tsunami. Nie powstaje ono bowiem na skutek wiatru, jak inne fale. Tsunami powstaje najczęściej w wyniku trzęsienia ziemi, erupcji wulkanu czy osuwiska ziemi. Ważne jest jednak to, że tsunami porusza się z ogromną prędkością.

Kiedy doszło do trzęsienia ziemi w 1960 roku około 160 km od Chile ogromna, 25 metrowa fala uderzyła w wybrzeże. 15 godzin później siła tego samego żywiołu dotarła na Hawaje a niespełna dobę później do Japonii. 

14. Czy meteoryt wywołał kiedyś tsunami? 

Według naukowców tak! Część z nich uważa że ponad 3 miliardy lat temu na ziemię spadł potężny meteoryt, który wywołał tsunami. Następnie powstałe fale zniszczyły występujące wówczas na ziemi, życie.

Ciekawostką o tsunami jest jednak to, że we współczesnej historii nie jest znany żaden przypadek meteorytu, który spadłby na ziemię i wywołał tsunami. 

15. Z ilu fal składa się tsunami? 

Okazuje się, że tsunami to nie jedna, duża fala. Najczęściej tsunami składa się z serii kilku fal. Dodatkowo ważne jest to, że wcale nie pierwsza fala tsunami jest tą najsilniejszą! Najczęściej jest nią 5 bądź 6 fala.

Pomiędzy kolejnymi falami tsunami mogą występować przerwy różnej długości. Może to być kilka bądź kilkanaście minut. Zdarza się jednak, że przerwa wynosi także kilka godzin. Wówczas łatwo uśpić naszą czujność. Powinniśmy jednak pamiętać, że tsunami, to potężny żywioł, który nie znika po kilku minutach.