Redakcja Sztosowe
Mikroplastiki, to niewielkie cząsteczki tworzyw sztucznych o średnicy, która nie przekracza 5 milimetrów. Znajdują się właściwie wszędzie – w żelach do mycia, szamponach, odżywkach, kosmetykach do pielęgnacji i makijażu.
Coraz częściej mówi się o tym, że znajdują się także w żywności oraz w tym, co pijemy. Jaki jest tego efekt? Że ludzie oraz zwierzęta również zaczynają mieć w swoich organizmach mikroplastiki, który wpływa zarówno na nasze zdrowie, jak i środowisko.
Wpływ mikroplastiku na nasze zdrowie był dotychczas niezbadany. Najnowsze doniesienia naukowe mówią jednak o tym, że jego cząsteczki mogą stawać się siedliskiem patogenów, które negatywnie oddziałują na nasz organizm. Dowiedz się więcej na temat mikroplastiku w naszym środowisku życia!
Badania naukowców z New Jersey
Naukowcy z New Jersey opublikowali zaskakujące badania w Journal of Hazardous Materials Letters. Wynika z nich, że mikroplastiki zamieniają się w siedliska bakterii.
Szczególnie dramatyczne wydaje się być to, że owe bakterie są antybiotykooporne. Oznacza to, że są odporne na działanie antybiotyków, które mogłyby je ewentualnie zwalczać. To nie najlepsza prognoza dla ludzi i dla naszego środowiska.
Na drobinkach plastiku powstaje śluzowata warstwa, która umożliwia przywieranie do mikroplastików patogenów. Następnie te się mutują i rozmnażają, tworząc prawdziwe siedlisko bakterii, mogących szkodzić naszemu zdrowiu i życiu.
Mikroplastiki a oczyszczalnie ścieków
Naukowcy z New Jersey Institute of Technology odkryli, że wiele szczepów bakterii zwiększyło swoją odporność na antybiotyki nawet o 30 razy! Wszystko przez to, że żyły one na biofilmach (czyli złożonych, wielokomórkowych strukturach bakterii) na powierzchniach drobinek plastiku.
Te, wraz z kanalizacją, trafiały do oczyszczalni ścieków. Następnie mikroplastiki miałyby łączyć się z obecnymi tam chemikaliami, tworząc środowisko odpornych na antybiotyki patogenów, które zagrażają życiu nas wszystkich.
Mengyan Li z NJIT uważa, że oczyszczalnie ścieków mogą być prawdziwym zagrożeniem dla ekosystemu, o którym dotychczas niewiele, właściwie wcale, się mówiło.
Ukryte zagrożenie
W swoich badaniach naukowcy zwracają uwagę na to, że tony plastiku zalewają zarówno ziemię, jak i oceany. Większość z nas zdaje sobie z tego sprawę i próbujemy podjąć działania, aby polepszyć sytuację ekosystemu, w którym żyjemy.
Jednocześnie wydaje się, że częściowo przegapiliśmy zagrożenie, jakim są mikroplastiki. Wiele mówiło się o plastiku, który przez lata rozkłada się w glebie, zanieczyszczając środowisko. Mimo to, nikt nie pomyślał o tym, że mikroplastik również może być poważnym zagrożeniem dla nas wszystkich.
Zwłaszcza w kontekście oczyszczalni ścieków, w których znajdują się również duże ilość innych, szkodliwych substancji. Oczyszczalnie często nie mają systemów, służących do oczyszczania ścieków z mikroplastików, więc z reguły uwalniają je do środowiska.
Badania naukowców nad próbkami mikroplastików
Aby zbadać bakterie, występujące na mikroplastikach w oczyszczalniach ścieków, naukowcy pobrali trzy próbki szlamu z różnych oczyszczalni, znajdujących się w New Jersey. Następnie dodali do niech polietylen i polistyren – najpowszechniejsze mikroplastiki.
Wówczas pozwolili bakteriom z oczyszczalni ścieków swobodnie się na nich rozwijać. Kolejnym krokiem było zidentyfikowanie bakterii, które najchętniej osiedlały i mnożyły się na drobinkach plastiku. Naukowcy obserwowali także zmiany genetyczne, jakie zachodziły w bakteriach.
Okazało się, że w pierwszych dniach geny, odpowiedzialne za odporność na popularne antybiotyki, stały się najliczniejsze. Gdy do genów dodano antybiotyk okazało się, że wzmacnia on geny odporności na antybiotyki prawie pięciokrotnie.
Znaczenie antybiotyku dla lekooporności bakterii
Jeden z badaczy, Pham, zaznaczył, że początkową tezą badawczą było to, że obecność antybiotyku od początku będzie konieczna, aby zwiększyć geny odporności bakterii. Okazało się być jednak zupełnie inaczej.
Środowisko życia, jakie bakteriom zapewniły mikroplastiki, umożliwia bakteriom swobodną i samodzielną wymianę genów odporności.
Pham podkreślił jednak, że obecność antybiotyku stanowi czynnik mnożnikowy dla owych genów. Wówczas ich ilość wielokrotnie wzrasta.
Bakterie znaleziono w szlamie
Podczas swojej pracy naukowcy odkryli, że mikroplastiki umożliwiły rozwinięcie ośmiu różnych gatunków bakterii. Część z nich odpowiada za infekcję dróg oddechowych u ludzi!
Najpowszechniejszą bakterią, której obecność odkryto na drobinkach plastiku jest Novosphingobium pokkalii – najpewniej to właśnie ona odpowiada za powstanie lepkiego płynu, przypominającego śluz na powierzchni koralików plastiku.
Umożliwia on przyciąganie innych patogenów a co za tym idzie – wymianę genów odporności pomiędzy patogenami, osiedlającymi się na mikroplastikach.
Wnioski naukowców
Naukowcy podkreślili, że choć na pierwszy rzut oka wydaje się, że powierzchnia mikroplastików jest bardzo mała, to dla bakterii stanowi ona rozbudowane i olbrzymie środowisko życia.
Kiedy owe mikroplastiki wydostaną się z oczyszczalni ścieków, to mogą przylgnąć do przypadkowych powierzchni i wydzielać substancję, przypominającą klej, która zagraża naszemu środowisku oraz zdrowiu. Bakterie, znajdujące się na drobinach plastiku mogą nawet wymieniać między sobą DNA!
Wówczas dochodzi do rozprzestrzeniania się genów, odpowiedzialnych za odporność bakterii na antybiotyki. Pham podkreślił, że wraz z innymi badaczami dysponuje dowodami na to, że w ten sposób bakterie uodparniają się na wiele różnych antybiotyków.
