Redakcja Sztosowe
Nasz naturalny zegar biologiczny powinien skłaniać nas do tego, byśmy zrywali się z łóżka wczesnym rankiem i chodzili spać po zmroku. W dobie powszechnej elektryzacji czy prac zmianowych wydaje się to być dla wielu z nas niemożliwe.
Niektórzy wybierają nocny tryb życia, inni są zmuszeni do tego, by go prowadzić. Eksperci uważają jednak, że robiąc to szkodzimy swojemu zdrowiu psychicznemu. Z badań wynika, że duża aktywność nocą może pogłębiać stany lękowe czy depresję.
Na łamach JAMA Psychiatry ukazały się badania, które dla większości z nas powinny być swego rodzaju przestrogą, że przy tym, co stworzyła natura, lepiej nie kombinować… Nawet jeśli wymaga tego nasz szef!
Poranne ptaszki i nocne marki
Najczęściej mówi się o tym, że ludzie dzielą się na dwie podstawowe kategorie, jeśli chodzi o tryb życia i to, jak funkcjonuje zegar biologiczny. Są to poranne ptaszki, które wstają wraz z pierwszymi promieniami słońca i są pełne energii.
Druga grupa to z kolei ci, którym znacznie trudniej wstawać przed 10. Potrzebują na tyle długiego snu, na ile to możliwe. W zamian za to nocą są aktywni, bardziej wydajni, produktywni i znacznie lepiej czują się wtedy, gdy inni śpią.
Badania wprost wykazują, że ci pierwsi są obarczeni znacznie mniejszym prawdopodobieństwem zachorowania na depresję. Warto także pamiętać, że między rannymi ptaszkami i nocnymi markami są pośrednie osoby, chronotypy które nie przypisują się do żądnej z kategorii.
Zegar biologiczny a depresja
Autorzy badań zasugerowali, że na depresję może mieć wpływ godzina, o której się budzimy. Ich zdaniem przesunięcie pobudki o dwie godziny wcześniej ma aż o 40% zmniejszać ryzyko zachorowania na depresję!
Fakt ten potwierdzają badania z Uniwersytetu Exeter w Wielkiej Brytanii. Naukowcy jednocześnie mówią jednak o tym, że zmuszenie nocnych marków do porannego wstawania może mieć jeszcze bardziej negatywny wpływ na ich zdrowie psychiczne.
Ich zegar biologiczny jest przystosowany do innego trybu życia. W dbaniu o kondycję psychiczną ma bowiem chodzić o to, by dostosować swój tryb życia do naszego naturalnego zegara biologicznego a nie o to, by się do czegoś zmuszać.
Obszerne badania
Wnioski naukowców nie wzięły się znikąd. Zostały poparte analizami statystycznymi odnośnie zdrowia 450 tysięcy osób. 85 tysięcy z nich zgodziło się na monitorowanie ich snu.
Naukowcy zebrali także kwestionariusze osobowe, które dotyczyły snu w kontekście pracy badanych. Z kolejnych analiz wynika, że to nie późne wstawanie powoduje depresję czy nasila stany lękowe.
Problemem jest próba samodzielnego przestawiania naszego zegara biologicznego. Jeśli ktoś, kto lubi sobie pospać nieco dłużej, zostanie zmuszony do wstawania skoro świt, to istnieje duża szansa, że pojawiają się u niego zaburzenia stanu zdrowia psychicznego.
Wyniki analiz
Na podstawie powyższych danych naukowcy udowodnili, jak duże znaczenie w kontekście naszego zdrowia psychicznego ma zegar biologiczny. Badacze podkreślili, że poranne ptaszki czerpią radość i siłę z ich trybu życia.
Nie chodziło jednak o sam fakt wczesnego wstawania, ale o to, że dla ich zegara biologicznego było to zachowanie naturalne. Z kolei nocne marki, wcześnie wstając do pracy narażają się na problemy ze zdrowiem psychicznym.
Nie odpowiada za to mniejsza ilość snu, spowodowana tym, że później się kładą. Problemem jest to, że postępują sprzecznie z tym, co jest naturalne dla ich organizmu.
Wnioski naukowców
Badacze w późniejszym etapie postanowili przyjrzeć się również temu, jak ranne ptaszki i nocne marki funkcjonują w weekendy, gdy mogą pospać nieco dłużej. I tym razem wnioski potwierdziły tezy, dotyczące tego, jak ważny jest zegar biologiczny!
Dłuższe spanie w weekend u rannych ptaszków – których zegar biologiczny był nastawiony na wcześniejsze wstawanie – powodował pogorszenia samopoczucia. Z kolei nocne marki znacznie lepiej się czuły, gdy mogły pospać dłużej.
Rannym ptaszkom żyje się lepiej, bo społeczeństwo nie wymaga u nich drastycznej zmiany zegara biologicznego. Wcześnie wstają – tego wymaga od nich szef i to dla nich w porządku. Gorzej z nocnymi markami, dla których jest to nienaturalne.
